Sözlük – Türkiye – Kurumsal Bankacılık ve Yatırım Bankacılığı

Ortak Raporlama Standardı (CRS) vergi şeffaflığını sağlamak için mücadeleye destek olmak ve vergi sistemlerinin bütünlüğünü korumak amacıyla finansal kurumlara  yönelik dünya çapında bir bilgi toplama ve raporlama gereksinimidir.

CRS’ye göre “Vergi Mükellefi” olduğunuz yeri (genellikle gelir vergisi ya da kurumlar vergisini ödemekle yükümlü olduğunuz yerdir) belirlememiz ve ulusal vergi makamlarına bankacılık işlemlerini yaptıkları ülke/bölge dışında vergi mükellefi olan/vergi ödeyen müşterilere ilişkin bilgi vermemiz gerekmektedir.  Bu bilgi daha sonra farklı ülkelerin/bölgelerin vergi makamları arasında paylaşılabilir.

Bir Tüzel Kişi, bir başka Tüzel Kişiyi kontrol ettiği ya da her iki Tüzel Kişi ortak kontrole tabi oldukları takdirde diğer Tüzel Kişiyle Bağlantılı Tüzel Kişi olarak kabul edilir.  Bu kapsamda kontrol, bir Tüzel Kişinin oy haklarının ya da değerinin %50’sinden fazlasına doğrudan ya da dolaylı olarak sahip olmayı içerir.

CRS’ye göre Faal Tüzel Kişi (genellikle ticari faaliyette bulunan kuruluş) Faal olup Finansal Faaliyette Bulunmayan Tüzel Kişi (Non-Financial Entity – NFE) olarak bilinir.  Faal bir NFE olmak için aşağıdaki kriterlerden herhangi birini karşılamalısınız:

• NFE’nin önceki takvim yılına ya da diğer uygun raporlama dönemine ait brüt gelirinin %50’sinden azı ile NFE’nin önceki takvim yılında ya da diğer uygun raporlama döneminde sahibi olduğu varlıkların %50'sinden azının pasif gelir getiren ya da pasif gelir elde etmek amacıyla elde tutulan varlıklar olması;
• NFE hisse senetlerinin yerleşik bir menkul kıymetler borsasında düzenli olarak işlem görmesi ya da NFE’nin hisse senetleri yerleşik bir menkul kıymetler borsasında düzenli olarak işlem gören bir Tüzel Kişiyle Bağlantılı Tüzel Kişi olması; 
• NFE’nin yukarıda belirtilenlerden biri ya da birden fazlasının tümüyle sahibi olduğu Kamu Kuruluşları, Uluslararası bir Kuruluş, Merkez Bankası ya da Tüzel bir Kişi olması;
• Esas olarak NFE’nin tüm faaliyetlerinin (kısmen ya da tamamen) Finansal bir Kuruluşun faaliyetleri dışında ticari faaliyetler ya da işlerle iştigal eden bir ya da daha fazla iştirakin ödenmemiş hisse senetlerine sahip olması ya da söz konusu iştirak ya da iştiraklere finansman sağlaması ve hizmet sunmasından ibaret olması (Tüzel Kişinin özel sermaye fonu, girişim sermayesi fonu, kaldıraçlı satınalma fonu ya da şirketleri iktisap ya da finanse edip bu şirketlerde yatırım amacıyla sabit varlıklar şeklinde menfaat sahibi olmayı amaçlayan yatırım araçları gibi bir yatırım fonu olarak faaliyet göstermesi halinde bu statüye hak kazanmadığı haller hariç olmak üzere),
• NFE’nin henüz ticari faaliyette bulunmamak ve faaliyet geçmişi olmamakla birlikte Finansal Kuruluş faaliyetleri dışında ticari faaliyette bulunmak amacıyla varlıklara sermaye yatırımı yapması (NFE’nin ilk kuruluş tarihini müteakip 24 aya denk gelen tarihten sonra bu istisnaya hak kazanmamış olması kaydıyla),
• NFE’nin son beş yılda Finansal Kuruluş sıfatıyla faaliyet göstermemiş olması ve Finansal Kuruluş faaliyetleri dışında bir ticari faaliyeti sürdürmek ya da yeniden başlatmak amacıyla aktiflerini tasfiye etme sürecinde olması ya da yeniden yapılanması,
• NFE’nin başlıca Finansal Kuruluş olmayan Bağlantılı Tüzel Kişiler ile ya da finansman ve finansal korunma işlemleri ile iştigal etmesi ve Bağlantılı Tüzel Kişiler dışında herhangi bir Tüzel Kişiye finansman ve mali korunma hizmetleri sunmaması (söz konusu Bağlantılı Tüzel Kişi grubunun temel olarak Finansal Kurum faaliyetleri dışında bir ticari faaliyetle iştigal etmesi kaydıyla),
• NFE’nin aşağıda belirtilen tüm şartlara uygun olması:
• Münhasıran hayır amaçlı, dini, bilimsel, sanatsal, kültürel, sportif ve eğitsel amaçlarla ikamet ettiği ülkede/bölgede kurulmuş ve faaliyette olması ya da ikamet ettiği ülkede/bölgede kurulmuş ve faaliyette olması ve bir meslek kurumu, iş derneği, ticaret odası, iş kurumu, tarım ya da bahçecilik kurumu, sivil dernek ya da münhasıran sosyal refahın artırılması amacıyla faaliyet gösteren bir kurum olması,
• İkamet ettiği ülkede/bölgede gelir vergisinden muaf olması,
• Geliri ya da aktifleri üzerinde mülkiyet ya da intifa hakkına sahip hissedarı ya da üyesi bulunmaması,
• NFE’nin ikamet ettiği ülkede/bölgede geçerli kanunlar ve NFE’nin kuruluş belgeleri uyarınca NFE’nin gelir ve aktiflerinin kendi hayır faaliyetlerinin yürütülmesine istinaden olanlar, verilen hizmetlere yönelik makul ücretlerin ödenmesi ve NFE’nin satın aldığı malın adil piyasa değerini temsil eden ödemeler dışında özel bir kişi ya da hayır amaçlı olmayan bir Tüzel Kişi lehine dağıtılmasına izin verilmemesi ve
• NFE’nin ikamet ettiği ülkede/bölgede geçerli kanunlar ve NFE’nin kuruluş belgeleri uyarınca NFE’nin tasfiyesi ya da feshedilmesi üzerine tüm aktiflerinin Kamu Kurumlarına ya da kar amacı gütmeyen bir başka kuruma dağıtılmasının ya da NFE’nin ikamet ettiği devlete ya da onun siyasi alt birimine kalmasının öngörülmesi.

Yabancı Hesaplar Vergi Uyum Yasası (FATCA), Amerika Birleşik Devletleri hükümetinin daha etkin bilgi raporlamasını teşvik etmek suretiyle Amerika Birleşik Devletleri’nde vergi şeffaflığını sağlamak için mücadeleye yardımcı olmak üzere yürürlüğe koyduğu mevzuattır. FATCA ile ilgili daha fazla bilgiye bu site üzerinden erişilebilir.

Şahıs şirketi olarak da bilinen Gerçek Kişi İşletmesi, tek bir şahsın sahibi olduğu ve yönettiği ve işletmenin sahibi ile işletme arasında yasal bir ayrımın söz konusu olmadığı bir ticari işletme türüdür.

CRS uyarınca mukimliğinizi teyit etmek için doldurulmuş bir kendi kendini belgelendirme formu (Self-certification form) kullanılabilir. Üç tip HSBC kendi kendini belgelendirme formu mevcuttur: Şahıslar, Tüzel Kişiler ve Kontrol Eden Kişiler. Bazı tip Tüzel Kişilerde, hem Tüzel Kişiden hem de Kontrol Eden Kişiden kendi kendini belgelendirme formu almamız gerekebilir. Bu husus, Tüzel Kişiler ve Kontrol Eden Kişiler kendi kendini belgelendirme formlarında açıklanmıştır.

Bir Tüzel kişi için Kontrol Eden Kişi, bir tüzel kişi üzerinde kontrol sahibi olan gerçek kişidir.

Kontrolün belirlenmesi tüzel kişinin hukuki yapısına bağlıdır. Tüzel kişinin kontrolü direkt/indirekt sahiplik ya da bu tür bir sahipliğin olmaması durumunda, tüzel kişi üzerinde kontrolü olabilecek diğer gerçek kişiler tarafından sağlanabilir. (Ör: Şirketin herhangi bir Üst Düzey Yönetim Görevlisi)

Şirketler için Kontrol Eden Kişi esas faydalanıcı olarak tüzel kişinin yüzde 25 veya daha fazla hissesine ya da oy haklarına sahip olan gerçek kişilerdir. Bazı ülkelerde/bölgelerde bu hisse oran gereksinimi daha az olabilir.

Ortaklık ya da benzeri yapılarda, Kontrol Eden Kişi, Kara Parayı Aklamayı Önleyici düzenlemelerde geçen esas faydalanıcı ile istikrarlı bir şekilde değerlendirilerek, ortaklığın sermayesi veya karlarına, ortaklıkta oy haklarına ya da ortaklık ve benzeri yapılardaki yönetim üzerinde kontrolü olan direkt ya da indirekt sahipliği olan kontrol sahibi gerçek kişilerdir.

Bir tröst (ya da tröstlere eşdeğer tüzel kişiler) için Kontrol Eden Kişiler; mülkünü vasiyetle bırakan kişi/kişiler, yediemin/yedieminler, hami/hamiler (varsa), lehdar/lehdarlar ya da lehdar grubu/grupları ve vakıf üzerinde nihai etkin kontrole sahip olan diğer gerçek kişilerdir.

Vergi mükellefi olduğunuz yer, vergi amacıyla kayıtlı bulunduğunuz/mukim olduğunuz ülkedir/bölgedir. Her ülkenin/bölgenin mukimliğin belirlenmesine yönelik kendi kuralları vardır.  Mukimlikle ilgili daha fazla bilgi için vergi danışmanınıza ya da OECD CRS portal’ındaki vergi mukimlik kısmına başvurunuz.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) 34 üye ülke ve Avrupa Komisyonu ile daimi konuk ülke sıfatıyla Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya ve Güney Afrika’yı içeren bir gruptur.

Otomatik Bilgi Paylaşımı (Automatic Exchange of Information - AEOI), ulusal hükümetlerin vergi şeffaflığını sağlamak için daha kapsamlı ve etkin olarak mücadele etmek amacıyla geliştirdikleri bir tepkidir. CRS’ye katılan ülkelerdeki/bölgelerdeki vergi makamlarının, mukim vergi mükelleflerine ilişkin verileri diğer katılımcı ülkelerle/bölgelerle otomatik olarak paylaşmaları sürecini ifade eder.

CRS’ye göre Pasif NFE Faal NFE olmayan NFE’dir.
NFE önceki takvim yılına ya da diğer uygun raporlama dönemine ait brüt gelirinin %50’sinden fazlasının pasif gelir niteliğinde olması ya da aynı takvim yılında sahibi olduğu varlıkların pasif gelir getiren ya da pasif gelir elde etmek amacıyla elde tutulan varlıklar olması halinde Pasif NFE olarak kabul edilir.
CRS kapsamında pasif gelirin* genel olarak brüt gelirin aşağıdakiler oluşan kısmını içerdiği kabul edilir:

• Temettüler,
• Faiz,
• Faiz eşdeğeri gelir,
• En azından kısmen, NFE çalışanları tarafından yürütülen bir ticari faaliyetin faal olarak yürütülmesinden kaynaklanan kira ve telif ücretleri dışındaki kira ve telif ücretleri,
• Yıllık gelirler,
• Yukarıda açıklanan pasif gelire yol açan Finansal Varlıkların satışından ya da takas edilmesinden kaynaklanan zararlara göre fazla olan gelir,
• Finansal Varlıklara ilişkin İşlemlerden (vadeli işlemler, forward işlemleri, opsiyonlar ve benzer işlemler) kaynaklanan zararlara göre fazla olan gelir;
• Döviz zararlarından fazla olan döviz gelirleri,
• Swap işlemlerden elde edilen net gelir;
• Nakit Değer Sigorta Sözleşmeleri uyarınca alınan tutarlar.

* Pasif gelir, NFE ‘nin düzenli olarak Finansal Varlık alım satımını yapan bir satıcı olması durumunda bu sıfatla gerçekleştirdiği söz konusu ticari faaliyetler kapsamında olağan iş sürecinde yapılan işlemlerden elde edilen geliri içermez.

CRS kapsamında pasif gelirin* genel olarak brüt gelirin aşağıdakiler oluşan kısmını içerdiği kabul edilir:

• Temettüler,
• Faiz,
• Faiz eşdeğeri gelir,
• En azından kısmen, NFE çalışanları tarafından yürütülen bir ticari faaliyetin faal olarak yürütülmesinden kaynaklanan kira ve telif ücretleri dışındaki kira ve telif ücretleri,
• Yıllık gelirler,
• Yukarıda açıklanan pasif gelire yol açan Finansal Varlıkların satışından ya da takas edilmesinden kaynaklanan zararlara göre fazla olan gelir,
• Finansal Varlıklara ilişkin İşlemlerden (vadeli işlemler, forward işlemleri, opsiyonlar ve benzer işlemler) kaynaklanan zararlara göre fazla olan gelir;
• Döviz zararlarından fazla olan döviz gelirleri,
• Swap işlemlerden elde edilen net gelir;
• Nakit Değer Sigorta Sözleşmeleri uyarınca alınan tutarlar.

* Pasif gelir, NFE ‘nin düzenli olarak Finansal Varlık alım satımını yapan bir satıcı olması durumunda bu sıfatla gerçekleştirdiği söz konusu ticari faaliyetler kapsamında olağan iş sürecinde yapılan işlemlerden elde edilen geliri içermez.

HSBC nezdinde kişisel bir hesabı ya da ürünü olan müşteridir. CRS’ye göre Gerçek Kişi İşletmelerini de kapsar.

Bu, CRS’de kurum, kuruluş, ortaklık ve vakıf gibi tüzel bir kişi ya da hukuki bir düzenleme olarak tanımlanmaktadır. Dolayısıyla tüzel kişi, CRS’ye göre Şahıs olarak kabul edilen Gerçek Kişi İşletmeleri hariç olmak üzere, HSBC nezdinde bir ticari hesaba, ürün ya da hizmete sahip olan müşterileri içerir.

Sermaye payları yoluyla Tüzel Kişi üzerinde kontrol eden kişi bir gerçek kişi olmadığında, Üst Düzey Yönetim Görevlisi Tüzel Kişi üzerinde Kontrol Eden Kişi/Kişiler olarak tanımlanabilir.

Bir şirketin Üst Düzey Yönetim Görevlisi, tüzel kişinin yönetimi üzerinde kontrole sahip kişidir.

Vergi Kimlik Numarası (VKN) size/işletmenize tahsis edilen benzersiz bir harf ve/veya rakam kombinasyonudur. Bazı ülkeler/bölgeler VKN vermemekle birlikte sosyal güvenlik/sigorta numarası ya da işletmeler için şirket sicil numarası gibi tahsis edilen bir başka numaraya güvenirler. VKN’leri istenmesi durumunda sağlamanız istenebilir. OECD kabul edilen VKN formatlarını ve alternatiflerini VKN Formatları linkinde yayınlamıştır.